Có thể bạn từng nghe về đồng USD như một thứ “tiền tệ quyền lực”, chạy xuyên mọi biên giới quốc gia, vươn dài qua từng ngõ ngách kinh tế từ châu Mỹ sang châu Âu, châu Á, châu Phi. Nhưng bạn đã bao giờ tự hỏi: Ai thật sự là người nghĩ ra nước cờ khiến cả thế giới phải cầm giữ đồng tiền của nước Mỹ, buộc mọi hoạt động xuất nhập khẩu, đầu tư, tích trữ, thương mại quốc tế đều… phải quanh quẩn với những tờ giấy mang hình các cựu tổng thống Hoa Kỳ? Lịch sử chỉ nhắc tới những gương mặt hào nhoáng của các Tổng thống Mỹ, những “ông trùm” phố Wall hay Chủ tịch FED, nhưng phía sau bức màn quyền lực ấy lại có một bộ óc lạnh lùng, kín đáo mà sắc sảo: Henry Kissinger - người đã “khóa chặt” vận mệnh tài chính toàn cầu, định hình lại luật chơi chỉ bằng một cú bắt tay lịch sử.
Kinh tế thế giới sau thế chiến thứ 2
Giai đoạn sau Thế chiến thứ hai, thế giới như một mảnh ghép tan hoang. Châu Âu ngập ngụa trong đống đổ nát, Liên Xô bận rộn phục hồi, Nhật Bản khuất phục, mọi nguồn lực kiệt quệ. Chỉ có Mỹ - cường quốc duy nhất giữ nguyên kho vàng, nền kinh tế không bị bom đạn tàn phá - nổi lên như thủ lĩnh tuyệt đối. Năm 1944, tại Bretton Woods, Mỹ tự tin đề xuất kiến tạo hệ thống tiền tệ quốc tế mới: lấy USD làm trung tâm, bảo chứng bởi vàng thật, cam kết 1 ounce vàng đổi ngang 35 USD. Các đồng tiền khác buộc phải neo giá vào USD, và đồng nghĩa toàn cầu bắt đầu tích trữ USD thay cho vàng – đồng tiền Mỹ thành “huyết mạch” của dòng máu thương mại toàn cầu.
Nhưng thế giới không vĩnh viễn đứng yên ở một quy tắc. Đến năm 1971, vì phải chi quá nhiều cho chiến tranh đặc biệt ở Việt Nam, Mỹ không còn đủ vàng dự trữ để đổi cho số USD in ra ồ ạt. Tổng thống Nixon quyết định chấm dứt cam kết quy đổi USD ra vàng – một cú sốc chấn động lật đổ trọn vẹn hệ thống Bretton Woods, làm dấy lên nguy cơ sụp đổ của “giấc mộng đô la”. Bình thường, một quốc gia khác chắc đã sụp đổ. Nhưng Mỹ không như vậy, bởi phía sau là Henry Kissinger – viên ngoại trưởng sắc sảo, kẻ dám đảo ngược bàn cờ bằng nước đi đầy tinh quái.
Henry Kissinger - Người vạch ra chiến lược đổi vàng lấy dầu
Thấy trước rủi ro, Kissinger đã thực hiện một nhiệm vụ ngoại giao tuyệt mật sang Ả Rập Xê Út - quốc gia giữ vai trò “chiều khóa dầu mỏ thế giới”. Tại đây, ông thiết lập một thỏa thuận chưa từng có tiền lệ: đổi lấy sự bảo hộ quân sự, tình báo và hỗ trợ về mọi mặt từ Mỹ, Saudi Arabia buộc phải cam kết chỉ bán dầu bằng đồng USD. Từ đó, bất kỳ nước nào muốn mua dầu cũng phải tích trữ USD, các ngân hàng quốc tế bắt đầu tích lũy và giao dịch bằng USD. Đồng đô la giờ đây không gắn với vàng nữa, mà gắn với dầu – nguồn năng lượng sống còn của mọi nền kinh tế – tạo nên cái gọi là “petrodollar”. Đó là đòn bẩy tối thượng, khiến mọi giao dịch thương mại buộc phải quy về đô la Mỹ, tạo một dòng chảy ngoại tệ khổng lồ luôn tuôn về nước Mỹ.
Hiệu ứng dây chuyền từ cú bắt tay này cực kỳ thâm sâu: muốn có dầu phải có USD, muốn có USD phải xuất khẩu hàng hóa sang Mỹ, dự trữ tiền Mỹ hoặc… đi vay Mỹ. Cả thế giới thành nguồn cung ứng vốn miễn phí cho nền kinh tế Mỹ, còn Mỹ được quyền in tiền, mua mọi thứ, can thiệp thị trường mà hầu như không cần lo lắng về sản xuất nội địa hay mất giá đồng nội tệ. Kissinger không sáng tác ra một hệ thống, ông chỉ cài một cơ chế khóa tuyệt đối mà buộc cả thế giới dần dần không có lối thoát.
Người thực sự hưởng lợi từ Petrodollar
Và không thể không nhận ra, đằng sau Kissinger, còn là một bộ sậu tài chính Phố Wall, FED, các ngân hàng đa quốc gia đã chuẩn bị sẵn nền móng và mạng lưới thao túng từ trước - họ kiểm soát dòng máu kinh tế thế giới mà không cần phải tranh cử, xuất hiện trên truyền thông. Nixon chỉ ký sắc lệnh, còn cả ván cờ kỳ vĩ này được vẽ bởi những bộ não lạnh lùng, những tên tuổi đứng sau hậu trường.
Tóm lại, quyền lực của đồng USD không phải ngẫu nhiên, không phải thị trường “tự nhiên” chọn lựa, mà là kết quả của một âm mưu kinh tế được lên kế hoạch bài bản suốt hàng chục năm, với nước cờ quyết định do Henry Kissinger bày ra. Ông không xuất hiện trên đồng tiền, chẳng cần vinh danh, nhưng chính ông đã thiết lập nền tảng cho thế giới tài chính hiện đại, khiến hàng tỷ người mỗi ngày lao động, tích trữ, tiêu dùng… đều gián tiếp tiếp sức cho đồng bạc xanh của Hoa Kỳ. Kissinger là hiện thân tiêu biểu cho thứ quyền lực mềm lạnh lùng – im lặng mà khiến cả thế giới phải chấp nhận tuân theo luật chơi do mình soạn thảo. Bởi thế, trong ván bài tài chính toàn cầu, không phải ai “ừng ực” xuất hiện trước công chúng mới là chủ cuộc chơi, mà chính là những “bàn tay vô hình” biết giật dây cả nền tài chính thế giới vận hành theo nhịp thở của họ.
[mindmap]https://stc-plugin-ai.1vn.app/mindmap?mindmapId=u5phYUi9ij_WHBVHi42ort0wC0&tsUpdate=1750989215452&platform=web[/mindmap]
