Việt Nam đang thúc đẩy phát triển các tập đoàn tư nhân lớn theo mô hình “Chaebol Hàn Quốc” nhằm tăng cường nội lực và giảm phụ thuộc vào FDI. Các doanh nghiệp tư nhân lớn, đa ngành với tiềm lực công nghệ được xem là ứng viên hàng đầu để trở thành “Chaebol Việt Nam” trong bối cảnh đầu tư công và phát triển kinh tế tư nhân gia tăng. Các tập đoàn nổi bật như Vingroup, Hòa Phát, Masan, FPT, Kido đang hoạt động mạnh mẽ trong các lĩnh vực công nghệ, chế biến chế tạo, logistics, bất động sản, bán lẻ hiện đại và dược phẩm.
Bối cảnh và động lực phát triển
Chính phủ Việt Nam đang thực hiện loạt chính sách theo Nghị quyết 68, với mục tiêu hình thành ít nhất 20 tập đoàn tư nhân lớn, đủ sức dẫn dắt chuỗi cung ứng và đổi mới sáng tạo quốc gia, tương tự vai trò của các Chaebol tại Hàn Quốc. Đây là bước chuyển dịch chiến lược sau nhiều thập kỷ phụ thuộc vào FDI để dẫn dắt xuất khẩu và tăng trưởng.
Các lĩnh vực then chốt đang được ưu tiên gồm: chế biến chế tạo, công nghệ cao, kinh tế số, năng lượng, logistics, bán lẻ, công nghiệp hỗ trợ và chuỗi cung ứng quốc tế. Những doanh nghiệp có quy mô, khả năng huy động vốn lớn, quản trị chuyên nghiệp, định hướng đa ngành và năng lực đổi mới là ứng viên sáng giá nhất.
Danh sách các doanh nghiệp giàu tiềm năng trở thành “Chaebol Việt Nam”
- Vingroup
- Đã phát triển thành tập đoàn đa ngành lớn nhất Việt Nam, với các lĩnh vực: bất động sản, công nghiệp ô tô (VinFast), công nghệ, giáo dục, y tế, thương mại điện tử.
- Năng lực đổi mới và khả năng thu hút vốn cực mạnh, đặc biệt trong công nghệ, sản xuất xe điện, pin và tham vọng vươn tầm thế giới.
- Tập đoàn Hòa Phát
- Dẫn đầu ngành thép, mở rộng sang nông nghiệp, bất động sản, logistics, năng lượng.
- Sở hữu chuỗi cung ứng khép kín, đầu tư mạnh cho công nghệ số và sản xuất xanh.
- Được đánh giá là một trong những doanh nghiệp có mô hình phát triển đa ngành giống Chaebol nhất hiện nay.
- Masan Group
- Lĩnh vực: thực phẩm, bán lẻ (WinCommerce), tiêu dùng nhanh, khai khoáng, dược phẩm.
- Thực hiện nhiều thương vụ M&A, mở rộng hệ sinh thái tiêu dùng tích hợp và ứng dụng công nghệ mới (AI, chuyển đổi số).
- FPT
- Doanh nghiệp công nghệ lớn nhất Việt Nam, mở rộng sang phần mềm, giáo dục, AI, ICT, viễn thông, bán dẫn và đang hướng tới vai trò “tập đoàn quốc gia”, gắn chặt với chuyển đổi số quốc gia và sản xuất thông minh.
- KIDO Group
- Từ doanh nghiệp thực phẩm, KIDO mở rộng sang dầu ăn, ngành lạnh, tài chính, bán lẻ.
- Có chiến lược phát triển chuỗi giá trị và tham vọng trở thành tập đoàn đa ngành cỡ lớn.
- Các doanh nghiệp mới nổi và đang được đầu tư mạnh
- Vinamilk, TH Group (sữa và thực phẩm)
- Trường Hải (THACO) (ô tô, logistics, nông nghiệp)
- Sovico Group, Sun Group, BRG, NovaGroup (bất động sản, hạ tầng, dịch vụ)
- Vietjet Air, CMC Corp, Becamex IDC, T&T Group (đa ngành, logistics, công nghệ, hạ tầng)
- SK Group (Hàn Quốc) đang đầu tư chiến lược vào các doanh nghiệp Việt, tập trung các lĩnh vực năng lượng, công nghệ, y tế, logistics, nhưng gần đây cũng điều chỉnh danh mục để tập trung hơn vào các dự án cốt lõi tại Việt Nam.
Phân tích tác động và triển vọng
Việc hình thành các “Chaebol Việt Nam” sẽ thúc đẩy:
- Nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, chủ động hơn trong chuỗi giá trị toàn cầu.
- Thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh cho doanh nghiệp vừa và nhỏ phát triển theo chuỗi vệ tinh, giống mô hình Hàn Quốc và Nhật Bản.
- Tạo động lực lan tỏa sang các lĩnh vực công nghệ cao, chuyển đổi số, logistics, thương mại hiện đại.
- Tuy nhiên, cần kiểm soát chặt chẽ về quản trị, minh bạch, tránh các nhược điểm từng thấy ở mô hình Chaebol Hàn Quốc như đầu tư dàn trải, sở hữu chéo, rủi ro nợ cao và tác động tiêu cực đến cạnh tranh thị trường.
Kết luận và triển vọng
Nhiều doanh nghiệp tư nhân lớn tại Việt Nam đã hội tụ những tiêu chí quan trọng để trở thành Chaebol thế hệ mới – động lực chủ lực cho tăng trưởng và hội nhập quốc tế. Sự hỗ trợ chính sách, cải thiện môi trường đầu tư và các chương trình cổ phần hóa, phát triển vốn hóa thị trường sẽ tiếp tục thúc đẩy quá trình này trong thời gian tới. Thành công của các tập đoàn này sẽ đóng vai trò then chốt trong hiện thực hóa mục tiêu “Việt Nam trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045”.
Nguồn tham khảo:
- Mô hình phát triển kinh tế tư nhân: Kinh nghiệm quốc tế và bài học cho Việt Nam
- Vì sao Việt Nam cần 20 doanh nghiệp tư nhân lớn như các chaebol Hàn Quốc?
